Thế kỉ IX Niên biểu nhà Đường

Thập niên 800

NămNgày thángSự kiện
801Nhà Đường và Nam Chiếu đánh bại Thổ Phồn cùng đồng minh Abbasid [125]
803Biên giới của nhà Đường bị đẩy đến Bình Lương[126]
Champa tiến chiếm An Nam[127]
Lạc Sơn Đạt Phật được hoàn thành[69]
804Kukai đến thăm Trung Quốc[128]
80525 tháng 2Vua Đức Tông qua đời; hoàng tử Lý Tụng lên kế ngôi và trở thành Đường Thuận Tông, ông này bị bại liệt nên sớm phải nhường ngôi lại cho con là Lý Thuần, tức là Đường Hiến Tông[115]
Wang Shuwen makes một failed attempt to take back military power from hoạn quan[115]
806Đường Hiến Tông thu phục các phiên trấn ở Tây Xuyên và lưu vực quanh Trường Giang [129]
Kukai trở về Nhật Bản[128]
808Bộ tộc Chuy, một nhánh của Sa Đà Đột Quyết bị đánh bại bởi Thổ Phồn và dời đến Nội Mông[130]
Lần đầu tiên thuốc súng được nhắc đến trong văn bản Thái thượng thánh tổ kim đan bí quyết[131]
809Đường Hiến Tông tấn công Thành Đức nhưng thất bại[132]

Thập niên 810

NămNgày thángSự kiện
814Ngô Nguyên Tế nổi dậy in Hoài Tây (nam Hà Nam)[115]
817Ngô Nguyên Tế bị bắt và giết[115]
819Thổ Phồn tấn công Khánh châu[133]

Thập niên 820

NămNgày thángSự kiện
82014 tháng 2Vua Hiến Tông qua đời, nghi ngờ là do hoạn quan hạ độc; con trai là Lý Hằng lên kế ngôi và trở thành Đường Mục Tông[115]
Dương Thanh nổi dậy và chiếm lấy thành Đại La[127]
821Nhà Đường và Thổ Phồn kí một hiệp ước theo đó nhà Đường công nhận quyền bá chủ của Thổ Phồn tại khu vực phía tây cũng như các đất Lũng Hữu và Hà Tây. Những vùng này nay đều thuộc tỉnh Cam Túc[134]
Thổ Phồn tấn công Nhà Đường nhưng đẩy lùi bởi tổng binh Diên châu[135]
Thái Hòa công chúa, con gái thứ 17 của Đường Hiến Tông, kết hôn với Kün tengride ülüg bulmïsh alp küchlüg bilge của Hồi Cốt[136][104]
822Hồi Cốt gửi quân giúp nhà Đường đánh dẹp các phiên trấn nổi dậy, nhưng bị từ chối; nhà Đường trả cho bọn này 70,000 tấm lụa để tống khứ họ về.[114]
823Bia kỉ niệm liên minh Đường – Thổ Phồn được dựng lên Lạp Tát[115]
82425 tháng 2Vua Mục Tông qua đời; con trai Lý Đam lên kế ngôi và trở thành Đường Kính Tông[115]
8279 tháng 1Đường Kính Tông bị giết bởi hoạn quan; em là Lý Ngang lên kế ngôi và trở thành Đường Văn Tông[115]
829Nam Chiếu chiếm giữ Thành Đô và bắt được 20,000 thợ giỏi của Trung Quốc[137]

Thập niên 830

NămNgày thángSự kiện
835Sự biến Cam Lộ: Lý Trọng Ngôn và những người khác bị giết sau nỗ lực diệt trừ hoạn quan thất bại[115]
Nhà Đường cấm in lịch tư[138]
837Nhà Đường giành lại quyền kiểm soát thành Đại La[127]
838Nhà sư người Nhật là Ennin đến thăm Trung Quốc[139]

Thập niên 840

NămNgày thángSự kiện
84010 tháng 2Vua Văn Tông qua đời; hoàng đệ Lý Viêm được hoạn quan lập lên ngôi và trở thành Đường Vũ Tông[115]
Hồi Cốt suy yếu bởi những tranh chấp trong nội bộ[140]
842Thổ Phồn cũng dần suy vong sau cái chết của Dharma[140]
843Quân Đường dưới sự chỉ huy của Thạch Hùng tấn công Hồi Cốt đã bị suy vong và 10,000 người Hồi Cốt tại Núi Shahu[141]
Chiến dịch đàn áp tôn giáo bắt đầu[140]
844Trấn Chiêu Nghĩa (phần lớn nằm ở nam Sơn Tây) lại được đưa về sự quản lý của chính quyền trung ương[140]
845Hội Xương hủy Phật: Đường Vũ Tông tiến hành diệt Phật lần thứ ba và cũng là lần đàn áp nặng nề nhất nhằm vào Đạo Phật trong lịch sử Trung Quốc; Hỏa giáo và Minh giáo cũng bị đàn áp[140]
84622 tháng 4Vua Vũ Tông qua đời, có lẽ là do dính độc của bọn đạo sĩ luyện đơn; hoàng thúc Lý Thầm được hoạn quan lập làm đế và trở thành Đường Tuyên Tông[140]
Nam Chiếu tấn công An Nam[127]
Lệnh cấm Đạo Phật được dỡ bỏ một phần[140]
847Nhà Đường đánh bại lực lượng Thổ Phồn tại Diên châu[142]
Lệnh cấm Đạo Phật được dỡ bỏ hoàn toàn[140]
Nhà sư Nhật Bản Ennin trở về Nhật Bản[140]
848Trương Nghĩa Triều, một thủ lĩnh ở Sa châu, nổi dậy chiếm Sa và Qua châu từ tay Thổ Phồn
849Quân tướng Thổ Phồn ở phía đông Cam Túc theo về với nhà Đường[142]

Thập niên 850

NămNgày thángSự kiện
850Trương Nghĩa Triều chiếm Cam, Túc, và Y châu[143] và dâng biểu xưng thần với Đường Tuyên Tông[140]
851Trương Nghĩa Triều chiếm Sa châu và hoàng đế nhà Đường tấn phong ông ta làm Tiết độ sứ Quy Nghĩa (歸義節度使) và Tào Nghị Kim làm quân sư cho ông ta
Một du khách Ả Rập ghi chép về việc sử dụng giấy vệ sinh ở Trung Hoa.
853Đoàn Thành Thức xuất bản Dậu Dương tạp trở, một tiểu thuyết nói về văn hóa và truyền thuyết của Trung Quốc và nước ngoài; trong đó có thiên Diệp Hạn, một phiên bản ban đầu của truyện cổ tích Lọ Lem[cần dẫn nguồn]
858Một cuộc nổi loạn nổ ra ở An Nam và nhanh chóng bị đánh bại[144]
Một trận lũ lụt xảy ra ảnh hưởng đến Đại Vận Hà và Bình nguyên Hoa Bắc giết hàng chục nghìn người[cần dẫn nguồn]
Văn bản Đạo giáo Chân nguyên diệu đạo yếu lược (真元妙道要略) đề cập đến sự nguy hiểm của "chất cháy" (thuốc súng)[131]
8597 tháng 9Vua Tuyên Tông qua đời; hoạn quan lập hoàng tử Lý Ôn lên ngôi và trở thành Đường Ý Tông[140]

Thập niên 860

NămNgày thángSự kiện
860Khởi nghĩa Cừu Phủ nổ ra Triết Giang rồi bị đàn áp[140]
861Nam Chiếu tấn công Bạc châu và An Nam nhưng bị đẩy lui.[145]
Trương Nghĩa Triều tái chiếm Lương châu,[140] mở rộng thế lực Quy Nghĩa quân đến Tây, Qua, Cam, Qua, Y, Lan, Thiện, Hà, Mân, Lương, và Khuếch châu
863Nam Chiếu chinh phục An Nam[140]
866Trương Nghĩa Triều đánh bại bLon Khrom brZhe và chiếm lấy Đình châu và Ürümqi nhưng ngay sau đó bị mất các đất này cùng với đất Sa châu về tay Vương quốc Qôch[140]
Thổ Phồn lui quân về Cao nguyên Tây Tạng[146]
Cao Biền lấy lại An Nam từ tay Nam Chiếu[140]
868Được dẫn đầu bởi Bàng Huân, quân đồn trú ở Quý Châu nổi dậy và tiến về phía bắc[140]
Kinh Kim Cương được in[29]
869Bàng Huân bị đánh bại bởi thủ lĩnh Sa Đà Lý Quốc Xương và qua đời[140]
Vương quốc Qocho tấn công Quy Nghĩa quân nhưng thất bại
Nam Chiếu bao vây Thành Đô nhưng không chiếm được[147]

Thập niên 870

NămNgày thángSự kiện
870Nam Chiếu bao vây Thành Đô (nay là Tứ Xuyên)[140]
Vương quốc Qocho tấn công Quy Nghĩa quân nhưng bất thành
87315 tháng 8Đường Ý Tông mắc bệnh và qua đời; con trai Lý Huyên được lập lên ngôi bởi hoạn quan và trở thành Đường Hi Tông[148]
874Vương Tiên Chi nổi dậy ở Trường Viên (Hà Nam)[148]
875Hoàng Sào hợp tác với Vương Tiên Chi cùng nổi dậy[148]
876Vương quốc Qocho chinh phục Nghi châu
877Nam Chiếu rút quân khỏi Kiềm Trung quân, nay là Quý Châu[147]
Niên lịch đầu tiên được biết đến, "Lịch thư năm Càn Phù thứ 4" (乾符四年曆書), được ghi chép đến năm này[29]
878Vương Tiên Chi qua đời; Hoàng Sào lên thay thế[148]
879Đại đồ sát Quảng Châu: Hoàng Sào chiếm Quảng Châu (thuộc Quảng Đông) và bắc tiến[148]

Thập niên 880

NămNgày thángSự kiện
880Hoàng Sào tấn công Lạc Dương[148]
Tăng Cổn triệt quân ở phía nam và từ bỏ quyền kiểm soát An Nam[149]
881Hoàng Sào đánh chiếm Trường An; vua Hi Tông chạy đến Thành Đô[148]
Cam và Lương châu tuyên bố li khai
882Chu Ôn, tướng của Hoàng Sào, quy phục Nhà Đường[148]
883Hoàng Sào chạy trốn khỏi Trường An[148]
Sách in được bán tại các chợ Thành Đô[150]
884Hoàng Sào qua đời khi bị Lý Khắc Dụng truy đuổi[148]
885Đường Hi Tông được đưa về Trường An[148]
Tần Tông Quyền tự xưng là hoàng đế, đoạt lấy Lạc Dương, và sau đó rời đi[148]
886Hoạn quan Điền Lệnh Tư đưa Đường Hi Tông Hưng Nguyên (phía đông Hán Trung, Thiểm Tây) khi Trường An bị uy hiếp bởi Lý Khắc Dụng và Vương Trọng Vinh[148]
Lý Vân được lập làm hoàng đế bởi quân phiệt Chu Mai ở Trường An; cả Vân và Mai đều bị giết không lâu sau đó[148]
88820 tháng 4Vua Hi Tông qua đời vì bệnh tật; hoàng đệ Lý Diệp được lập lên bởi hoạn quan và trở thành Đường Chiêu Tông[148]

Thập niên 890

NămNgày thángSự kiện
890Chu Ôn và Lý Khắc Dụng giao chiến với nhau[148]
891Vương Kiến vào Thành Đô[148]
Tiền Lưu vào Tô Châu (Giang Tô)[148]